De link tussen de darmmicrobiota en allergie

Wereldwijde toename van allergieën

Allergieën behoren tot de chronische aandoeningen die de laatste decennia flink zijn toegenomen. Deze toename is zo groot, dat dit niet alleen toegeschreven kan worden aan erfelijke factoren. Het ligt daarom voor de hand dat de invloed van omgevingsfactoren een aanzienlijke rol speelt. Sinds enkele jaren is bekend dat de darmmicrobiota daar een van is.

‍

De darmmicrobiota beïnvloedt het immuunsysteem

De darmmicrobiota helpt om het immuunsysteem te trainen, zodat het weet welke bacteriën en stoffen in de darmen ongevaarlijk zijn en welke niet. Zo leert het immuunsysteem bepaalde allergenen, bijvoorbeeld uit voeding, te verdragen. Dit gebeurt in de eerste levensjaren. Maar ook tijdens de rest van het leven staat de darmmicrobiota voortdurend in contact met het immuunsysteem. Middels dit contact kan de darmmicrobiota de aanmaak van verschillende stoffen van het immuunsysteem stimuleren of remmen, zoals bepaalde cytokines of Th2-lymfocyten.

‍

Consequenties verstoring darmmicrobiota

Verstoringen van de microbiota kunnen daarom consequenties hebben voor hoe het immuunsysteem getraind wordt of later reageert. Dat de darmmicrobiota ook buiten de darmen van invloed kunnen zijn op allergieën komt doordat hij in staat is immuuncellen aan te zetten tot de productie van o.a. cytokines en andere stoffen van het immuunsysteem. Deze verspreiden zich door het lichaam en kunnen zo een systemisch effect veroorzaken of een ontsteking in de huid.

‍

Onderzoek toont link tussen microbiota en allergie

Verschillende onderzoeken, zowel bij muizen als bij mensen, laten zien dat er een verband is tussen de microbiota en de kans op allergieën. Zo toont onderzoek bij steriele muizen dat het volledig ontbreken van een darmmicrobiota ervoor zorgt dat het immuunsysteem reageert op onschadelijke voedselallergenen in plaats van deze te tolereren.

‍

Samenstelling en diversiteit microbiota ook van invloed

Maar ook de samenstelling (welke bacteriesoorten) en de diversiteit (hoeveel verschillende bacteriesoorten) van de microbiota spelen een rol bij het risico op allergie. Een tweede onderzoek laat namelijk zien dat mensen met atopisch eczeem lagere hoeveelheden korteketenvetzuren in hun darmen hebben. Korteketenvetzuren hebben een ontstekingsremmende werking en kunnen zo allergieën beïnvloeden. Een tekort hieraan in de darmen kan duiden op een beperkte aanwezigheid van bacteriegroepen die korteketenvetzuren kunnen produceren, zoals bifidobacteriën.

‍

Bepaalde bacteriën komen vooral voor bij allergische kinderen

Een review van de wetenschappelijke literatuur laat daarnaast zien dat bepaalde typen bacteriën vaker voorkomen bij kinderen met astma, eczeem of voedselallergieën. Kinderen met een koemelkallergie blijken bijvoorbeeld minder bifidobacteriën en lactobacillen bij zich te dragen.

‍

Beïnvloeden darmmicrobiota heeft effect op kans op allergie

Wanneer de darmmicrobiota door factoren van buiten sterk beïnvloed wordt, kan ook dat gevolgen hebben voor het ontstaan van allergische aandoeningen. Zo zorgt borstvoeding voor de toename van bepaalde gunstige bacteriën in de darmen van baby’s, wat de kans op allergieën vermindert. Andersom zorgen antibiotica voor een verstoring van de microbiota, vooral tijdens de zwangerschap en in de eerste levensjaren, met juist een grotere kans op allergieën.

‍

Mogelijkheden op therapeutisch gebied

Het aantal onderzoeken naar de rol van de microbiota bij allergieën groeit. Hierdoor wordt het verband tussen de invloed van de microbiota op het immuunsysteem enerzijds en allergische aandoeningen anderzijds steeds duidelijker. Dat biedt mogelijkheden op therapeutisch gebied, bijvoorbeeld in de vorm van pro- en prebiotica, om zo de functionaliteit van de microbiota te verbeteren of om het immuunsysteem te moduleren.

‍

Referenties

Musso, P., Chiappini, E., & Bernardini, R. (2020). Human microbiome and allergic diseases in children: pathogenetic role and therapeutic options. Current pediatric reviews, 16(2), 89-94.

Pascal, M., Perez-Gordo, M., Caballero, T., Escribese, M. M., Lopez Longo, M. N., Luengo, O., ... & Mayorga, C. (2018). Microbiome and allergic diseases. Frontiers in immunology, 9, 1584.

‍