Verband tussen reumatoïde artritis en microbiota

Reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte waarvan de precieze oorzaak nog onbekend is, maar waarbij zowel genetische als omgevingsfactoren een rol lijken te spelen. Een van die omgevingsfactoren is de microbiota. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat RA-patiënten een minder diverse microbiota hebben dan gezonde controles.1-3 Behandeling van RA met medicatie leidt bovendien tot toename van de diversiteit van de microbiota.2,3

Uit onderzoek komt naar voren dat met name zeldzame bacteriën als Eggerthella en Collinsella sterk toenemen bij RA, terwijl de veelvoorkomende, gunstige Faecalibacteria in aantal afnemen. De invloed van Collinsella op RA werd aangetoond in een onderzoek bij humanized mice (muizen met functionerende menselijke genen, cellen, weefsels en/of organen). Muizen die Collinsella aerofaciens kregen toegediend ontwikkelden een heftigere vorm van RA dan de muizen die deze bacteriën niet gekregen. Collinsella aerofaciens bleek de doorlaatbaarheid van de darmwand te verhogen en de productie van de pro-inflammatoire cytokine IL-17A te induceren.3

Omgekeerd lijken bacteriën RA ook ten gunste te kunnen beïnvloeden: In een tweede onderzoek werd Prevotella histicolla, een bacterie uit de menselijke darm, toegediend aan muizen met een gevoeligheid voor artritis. P. histicolla bleek artritis te onderdrukken door het moduleren van de immuunrespons in de darm.4 Ook bij mensen met RA bleek microbiota-management de aandoening te beïnvloeden. Toediening van een multispecies probioticum gedurende 8 weken leidde in een dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie tot afname van de klachten in de behandelgroep (gemeten met de DAS-28) ten opzichte van controles.5

Referenties

1. Eerola, E., et al. "Intestinal flora in early rheumatoid arthritis." Rheumatology 33.11 (1994): 1030-1038.

2. Zhang, Xuan, et al. "The oral and gut microbiomes are perturbed in rheumatoid arthritis and partly normalized after treatment." Nature medicine 21.8 (2015):895-905.

3. Chen, Jun, et al. "An expansion of rare lineage intestinal microbes characterizes rheumatoid arthritis." Genome medicine 8.1 (2016): 43.

4. Marietta, Eric V., et al. "Suppression of Inflammatory Arthritis by Human Gut‐Derived Prevotella histicola in Humanized Mice." Arthritis & Rheumatology 68.12 (2016): 2878-2888.

5. Kang, Y., et al. "Altered gut microbiota in RA: implications for treatment." Zeitschrift für Rheumatologie (2016): 1-7.

‍