Huidbacteriën beschermen tegen zonnebrand

Zomer, zon, zonnebrand?

Wat is er lekkerder dan een zomers gevoel? Je klapt je laptop dicht, pakt je koffers en vertrekt naar een zonnig oord om eindeloos op het strand te liggen. Het doel is niet alleen genieten van je vrijheid, maar vaak ook om een lekker kleurtje te krijgen – het bewijs van een geslaagde vakantie. Sommige mensen kleuren na een paar uur in de zon al lekker bruin. Anderen krijgen helaas eerst een pijnlijke, rode huid. Je kent ze vast wel, mensen die zo rood als een kreeft rondlopen. Of misschien ben je zelf weleens verbrand: je huid gloeit en prikt, en de minste aanraking voelt alsof iemand je levend vilt.  Dat roept de vraag op: waarom reageren mensen zo verschillend op zonlicht? Zelfs mensen binnen een en dezelfde familie, die toch grotendeels dezelfde genen hebben. Ligt dat echt aan een genetisch verschil, of speelt de huidmicrobiota hier een rol? Zijn sommige huidbacteriën misschien beter in staat om de huid te beschermen tegen zonnebrand dan andere?

Huidbacteriën bepalen mogelijk of we rood of bruin kleuren

De bacteriën die op onze huid leven, de huidmicrobiota, dragen bij aan de gezondheid van onze huid en spelen een rol bij de afweerreactie in de huid. Veranderingen, bijvoorbeeld veroorzaakt door uv-straling tijdens het zonnebaden, verstoren de microbiota en daarmee ook de balans van de huid.(1) Dit kan leiden tot ontstekingsreacties en soms zelfs tot ernstigere huidaandoeningen. Volgens recent wetenschappelijk onderzoek zou de huidmicrobiota een belangrijke rol kunnen spelen bij het afzwakken van de negatieve effecten van (overmatige)blootstelling aan zonlicht. De huidbacteriën zouden mogelijk langdurige blootstelling aan zonlicht beter kunnen verdragen dan de huidcellen zelf. Sommige bacteriën zouden zelfs kunnen helpen door melanine af te scheiden. Melanine, het stofje dat voor een bruin tintje zorgt, is een van de belangrijkste substanties die de huidcellen produceren bij blootstelling aan schadelijke UV-stralen. Het vermogen van bacteriestammen om melanine te produceren om zichzelf tegen UV-stralen te beschermen, zou daarom zeer relevant kunnen zijn voor de huidgezondheid. Dit zou ook kunnen verklaren waarom sommige mensen een mooi bruin kleurtje krijgen, terwijl anderen knalrood worden.(2)

Smeren: aftersun of yoghurt

De toekomst van zonnebrandbescherming ligt misschien wel in de kracht van bacteriën.

Wat moet je doen als je huid zo erg verbrand is dat hij niet alleen vuurrood is maar ook zo veel pijn doet dat je zelfs geen kleding verdraagt? In Mediterrane landen wordt er vaak yoghurt op de huid gesmeerd. En waarom ook niet? Steeds meer huidverzorgingsproducten bevatten probiotica, bijvoorbeeld voor acne, psoriasis of wondgenezing. Yoghurt barst van de lactobacillen, die een positief effect kunnen hebben op je huid en zo kunnen helpen bij zonnebrand. Sommige onderzoeken bij muizen hebben al laten zien dat probiotica mogelijk beschadiging van de huid door UV-straling kunnen verminderen. Ook kunnen ze ervoor zorgen dat het immuunsysteem van de huid weer sneller in balans komt. Zo kan orale toediening van de probiotische bacterie Bifidobacterium breve bij muizen het verlies van vocht via de huid onder invloed van UV-licht voorkomen en een toename van waterstofperoxide en oxidatie van proteïnen in de huid door UV-licht onderdrukken.(2) Het zal echter nog wel even duren voordat er probiotische producten tegen zonnebrand in het schap liggen. Tot die tijd is het wellicht een goed idee om in de zomer yoghurt in te slaan, voor het geval je toch vergeet te smeren met zonnebrandcrème en je huid wat extra ondersteuning nodig heeft om te herstellen.

Referenties

1)   Patra, V., Laoubi, L., Nicolas, J. F., Vocanson, M.,& Wolf, P. (2018). A perspective on the interplay of ultraviolet-radiation, skin microbiome and skin resident memory TCRαβ+ cells.Frontiers in medicine, 5, 166.

2)   Patra, V., Gallais Sérézal, I., & Wolf, P. (2020).Potential of skin microbiome, pro-and/or pre-biotics to affect local cutaneousresponses to UV exposure. Nutrients, 12(6), 1795.

Fotocredit:Shutterstock/goodluz

‍